Urubuga rw'Amakuru n'Amateka Mu Rwanda

Category — Ubwiyunge


Gervais Condo (Rwanda National Congress) ku bwiyunge bw’abanyarwanda

Tega amatwi ikiganiro cya Gervais Condo ku bwiyunge (reconciliation) bw'abanyarwanda

Gervais Condo ni umujyanama muri komite y’agateganyo ya Ihuriro Nyarwanda (Rwanda National Congress), akaba no mu itsinda rishinzwe diplomatie muri platforme ya RNC na FDU-Inkingi, aravuga ku kibazo cy’ubwiyunge (reconciliation) mu banyarwanda..
Aribaza ati:
Ese biriya bintu bavuga abategetsi b’i Kigali bakora ku birebana n’ubumwe n’ubwiyunge bw’abanyarwanda byaba bihwitse?
Igisubizo cye ni: “Njyewe ndavuga nti ntabwo ari byo. Ntabwo aribyo: ibyakozwe kugeza ubungubu ni nk’uko wafata igisebe cy’umufunzo ukagenda ukagipfuka n’i bandage nziza y’umweru, ukabwira umuntu nko nagende ngo yakize. Ntabwo ari byo. Bishaka ko wafata cya gisebe, ukacyoza neza, washaka uwo muntu akababara ukamutoneka, warangiza ukamushyiriraho umuti, ukabona kujya gushyiraho iyo bandage.”

Condo akomeza asobanura ko kugira ngo abantu bagire koko ubwiyunge, hagomba:
- Kwemera icyaha koko
- Kwicuza icyo cyaha
- Gusaba imbabazi

Ati: “Ikibazo dufite gikomeye cyane kitubuza n’ubwo bwiyunge, ni uko tutabanza kwemera ko twanakoze n’icyaha.
Ahubwo icyo cyaha cyacu kikabamo kuba ufite ikinyabugabo; kwerekana ko uri akagabo!”

Kudashobora kubona ko hari ikibi wakoze no kutabasha kwishyira mu mwanya w’abandi ni ikibazo gikomeye cyane.

Mu magambo arambuye, Condo arerekana ukuntu chosen glory (Kwivuga ibigwi) na chosen trauma (Agaterantimba) byagiye bisimburana mu bahutu n’abatutsi mu mateka yu Rwanda: Ingoma ya cyami, Revolusiyo ya 1959, Ikibazo cy’abakiga n’abanyenduga, Revolusiyo mvugururamuco yo muri ’73, Intambara yo muri 1990-1994 n’ubutegetsi buriho ubu bwa FPR-Inkotanyi.
Kugira rero ngo tuve muri ibyo bya gatebe gatoki y’urudaca, birashaka ko abanyarwanda twicara tukavuga kuri ibyo bibazo byose, cya gisebe tukagitoneka tukabona gushyiraho umuti w’ubwiyunge.

June 16, 2011   No Comments

Bavandimwe, nshuti muri muri FPR na RDF: muve ikuzimu muze ibuntu

by Theogene Rudasingwa

Banyarwanda, nshuti, bavandimwe,

Nari nabasezeranije ko nzababwira inkuru y’imvaho mu ruzinduko mperutsemo ahitwa Dayton, muli Ohio.
Mu cyumweru gishize itariki 28-6-11 nari natumiwe n’umwe mu milyango y’abanyarwanda ituye aho. Ibyo nahabonye byabaye igitangaza kandi urukozasoni. Nageze ku mulyango wa kiliziya, umuntu aranyongorera ati witonde Ministiri Aloysea Inyumba na Valens Munyabagisha bari mu misa. Kuko twese abanyarwanda tuziranyeho ibigenza ingabo za Kagame naguye mu kantu. Nibajije niba uwo mulyango uziranye na Inyumba.

Ni uko ninjiye nabonye aho bicaye, jye nicara ku rundi ruhande aho nteganye nabo, uko bancungisha ijisho nanjye biba bityo. Bohereje abana b’abasore kunyicara iruhande, bagatumanaho bakoresha ibiganza. Misa yararangiye Inyumba na bagenzi be bafata inzira bagana ku kibuga cy’indege i Chicago ntawubavugishije uretse abantu babiri cyangwa batatu bakorera FPR muri uwo mugi wa Dayton.
Naje kumenya ko nta wari wabatumiye mu bukwe, ahubwo bitumirije. Mu cyongereza bene abo bantu babita “gatecrashers”.

Umunsi ukurikira nahuye n’abanyarwanda benshi b’aho, harimo n’abayobozi babo, nabo bibaza uburyo Inyumba yabameneyemo, dore ko Dayton izwiho ubuhangange n’ubutwari igihe kirekire mu guhangana na Leta ya Kagame. Bambwiye ko muri icyo gitondo Inyumba na Valens bari bakoresheje inama hazamo abantu batanu gusa! Ohio niyo ifite abanyarwanda benshi kurusha izindi states zose hano muri USA.

Sinashoboye kuvugana na Inyumba, cyokora turaziranye cyane kuko hari igihe twabaye ku rugamba hamwe. Nakomeje kwibaza impanvu Kagame yakoresha abanyarwanda mu buryo bugayitse nka buriya:

- Kuki yatuma umuministiri ngo ajye mu bukwe atatumiwemo? Kuki yamugegeza ngo ajye kwidegembya imbere y’abanyarwanda basaziye mu buhunzi n’urubyaro rwabo kubera ubwicanyi bwa Kagame n’ingoma ye yigitugu?

- Ese ko Inyumba azi neza ko yapfuye Imana igakinga ukuboko Kagame yaramujugunye, ubu urwo rukundo yaba amufitiye kugeza ho amushyira kw’isonga yo kumurwanira ku rugamba rw’ubwicanyi, ubusahuzi, no gutegekesha igitugu, azi neza ko azatsindwa, rwaba rushingiye kuki?

- Ko Inyumba ari umunyabwenge, kandi akaba yararanzwe n’ubutwari mu rugamba rwashize, ubu ntabwo abona ko ari ku ruhande rufite ibitekerezo bishaje n’imikorere mibi?

- Dore amaze ibyumweru agenderera imigi yo muri Amerika, areshya abanyarwanda ngo bazaze Chicago gukomera mu mashyi Kagame 10-11/6, ngo batahe bave mu buhunzi kuko i Rwanda amahoro, ubumwe, n’amajyambere byaganje, ngo kandi bazafashwa gucuruza bakire bagubwe neza. Ese Inyumba yaba nawe ubu asigaye atekereza nka Kagame ubona ko amaraso y’abanyarwanda agurwa cyangwa yatwikirizwa imbehe ( amadolari cyangwa amafaranga)?

Uyu munsi tariki ya 5 Kamena, Inyumba ngo yasubiye i Dayton, yakoranije abandi bafasha (barimo Valens Munyabagisha, Musenyeri Rucyahana ngo n’umucuruzi ukomoka i Ruhengeri). Uko byabagendekeye ubushize ni nako byabaye uyu munsi. Dayton iri maso yabimye amatwi bwa kabiri. Ahubwo abanyarwanda b’aho biyemeje umugambi wo kuzajya Chicago guha akato Kagame.

Ibi byose twabivanamo irihe somo?

Duhora twibukiranya ko Kagame ari umwicanyi, rusahuzi kandi adahwema gutegekesha igitugu. Twababwiye ko ingoma ye iri mu mazi abira, iriho ihirima. Twabereste bimwe mu bimenyetso byerekana iminsi ya nyuma y’ingoma imena amaraso ( ibitekerezo bishaje, gutukana aho guhangana n’ibitekerezo bitandukanye, kwica, gufunga no gutoteza, kwiba umutungo w’igihugu, kwibasira ibihugu by’ibituranyi, n’ibindi). Ko Kagame ariho atsindwa ntabwo dushidikanya. Mwabonye uko abanyarwanda bamugenjeje i Buruseli na Londres, kugeza aho Kagame wari warigize igihanganye asigaye anyura muri iyo migi abebera. Noneho Leta y’Ubwongereza yitaga inshuti yaramwamaganye, iti rekeraho imigambi yo kwica abanyarwanda baguhungiye mu Bwongereza. Intumwa ze zirirwa zomongana muri Canada na USA zirerekana ko Kagame ageze aharindimuka.

Ese niba Kagame ageze aharindimuka, twebwe abanyarwanda biyemeje guharanira ukuri, uburenganzira busesuye bwa buri munyarwanda, na demokarasi twaba turi mu rugamba tuzatsinda? Tuzatsinda kandi dore bimwe mu bimenyetso byerekana ko turi mu nzira yo gutsinda:

1. Dufite Ibitekerezo bya kijyambere

Ibitekerezo byacu twe abaharanira inyungu za buri mu nyarwanda ni ibya kijyambere. Tuvuga ko u Rwanda ari urwacu twese (abahutu, abatutsi , abatwa). Tuvuga go agatsiko k’ abatutsi cyangwa abahutu kakwitwaza ubwoko cyangwa akarere kabangamira inyungu z’abanyarwanda gakurura intambara no kumena amaraso. Tuvuga ko ibyo tubyanze, ko tubirwanya, ko duciye mu nzira y’amahoro tuzabitsinda. Iby’uko turi abahutu, abatutsi, n’abatwa nta soni bikwiye kudutera. Nta n’umwirato bikwiriye kudutera kuko ntacyo twabiguze. Tubyishimire, dushime Imana yatugize uko twisanze, ndetse turusheho no kwishimira ko turi abanyarwanda bashyingiranye, babana ku misozi, basangiye akabi n’akeza.

2. Tubwizanya ukuri

Abahutu, abatutsi tubwizanya ukuri ku bijyanye n’amateka dusangiye, ibibi n’ibyiza, kandi ko impande zombi zabigizemo uruhare, kandi zombi zigomba gukosora ibibi zikubakira ku byiza. Aho duhurira hose tubazwa ibibazo biremereye, byo Kagame n’intumwa ze badashobora gusubiza.

Baratubaza:

- Bati ninde wishe President Habyarimana nabandi bapfanye nawe?
- Bati abahutu bishwe mu Rwanda no muri Kongo ubutabera bwabo buzaza ryari?
- Abarundi bati Perezida Ntaryamira yishwe nande?
- Abanyecongo bati ninde wishe President Kabila n’abanyekongo amamiliyoni?
- Batubaza ba Seth Sendashonga, Lizinde, n’abandi benshi bishwe cyangwa babuze, ninde ubibazwa?
- Bati ba ofisiye n’abasirikare mu ngabo za FPR bapfuye mu buryo butumvikana, bishwe na nde?
- Bati Kayumba Nyamwasa ni nde wari umwivuganye?
- Bati abanyepolitike bafunze, abandi baguye mu mahanga, bazira iki?
- Bati amadege Kagame atwara nk’ umwicungo yaguzwe nande n’ayande?
- Bati mwe mwari kwisonga rya FPR uruhare rwanyu mu bibi byakozwe ni uruhe?
- Bati mwemera gusaba imbabazi kubibi mwaba mwaragizemo uruhare?

Ibyo se mwunva Kagame yabisubiza? Atabishubije se, mwunva Inyumba, Munyabagisha, Musenyeri Rucyahana, cyangwa Rwarakabije n’abandi aribo babisubiza?
Kubwizanya ukuri ni umuti ukarishye ariko tugomba kunywa ngo dukire. Kwirirwa ukoresha amanama utari buvugishe ukuri ni ukwangiza umwanya.

3. Inama z’ukuri n’ubwisanzure

Inama zacu hirya no hino kw’isi zitangira nkaho turi mu rukiko dushinjwa, zikarangira twese dusa nk’abatuye uruboho, dusabana. Ntitugabura. Ntidutereka amayoga. Ntidutanga amatike n’amahoteli ngo abantu baze mu nama zacu. Ahubwo baritanga bakaza mu biganiro bitoroshye, birimo amarira, kwibuka, n’agahinda, ariko zirimo umucyo usesuye.

Nta mafaranga dufite, ariko icyo dufite Kagame ntagira �na busa: urukundo dufitiye abanyarwanda bose. Ubu hirya no hino abahutu n’abatutsi tutari tuziranye, twanarwanye ku rugamba baraturaza mu mago yabo, bakadufungurira tutishishanya! Hari urugo nagiye kuraramo, mugenzi wanjye umperekeje ati mbazaniye inyenzi! Abasangwa bati twayiteguye twaguze insecticide! Twese turaseka!
Ibi bitanga ikizere ko u Rwanda rw’ejo twifuriza abana bacu twatangiye kurwubaka.

Bagenzi bacu muli FPR no mu ngabo z’Igihugu,
Ndababwiza ukuri ko abanyarwanda bari hanze hano barifuza ko twese tubana mu mahoro, tukazasigira abana bacu n’abuzukuru u Rwanda basangiye mu mahoro n’ituze.
Nk’uko nzi benshi muri mwe, sinshidikanya ko murushye kandi mwifuriza abanyarwanda bose ibyiza.
Nimuze rero dufatanye kwubaka urwo Rwanda. Mwe kwizirika kuri Kagame, kuko muramuzi ntabyiza abifuriza.
Umunsi azaba adahari kuki twakwirengera ingaruka z’ibibi yakoze ku giti cye?
Theogene Rudasingwa
4. Ntituvangura

Imikorere yacu ni iya kijyambere kuko duha agaciro buri munyarwanda tutavanguye, kandi duharanira guhuza abanyarwanda b’ingeri zose. Amacakubiri aho ava akagera niyo ntwaro ya Kagame ya mbere adukubitisha. Nituyimwambura azagusha amazuru.

5. Amahanga atangiye kumenya Kagame

Amahanga atangiye gusobanukirwa Kagame nyakuri uwo ari we. Buhoro buhoro azabanukira bamuzinukwe nkuko natwe abanyarwanda yatuzinutse.

6. Nta bwoba, nta bute

Dukangurira abanyarwanda bose gushirika ubwoba n’ubute, ngo twese hamwe dusunike Kagame uri hafi kurunduka, maze turangize burundu ikibazo cy’impunzi, intambara z’urudaca, twiyunge dushingiye ku kuri na demokarasi n’ubutabera butabogamye. Ubwoba n’ubute ni inkoni Kagame akubitisha abanyarwanda. Nituzimwambura tuzaba tumutaye iheruheru.

7. Turwanya ubusambo n’inda nini

Turwanya ubusambo n’inda nini. Ese muzi ibyo Kagame yatubwiraga mw’ibanga? Ati abo bantu ni abanyanda nini. Ati nitubona ibyo dusuka muri izo nda zabo bazatuyoboka. Mwunva ako gasuzuguro? Banyarwanda, banyarwandakazi: impfubyi zumvira mu rusaku! Nyamuneka mutazagurisha uburenganzira bwanyu ifunguro rimwe gusa nka Esau!

8. Turi kumwe n’Imana

Intambara turimo duhagazwe imbere n’Imana y’Urwanda kandi ntisinzira amanywa n’ijoro. Kumanywa izadutwikiriza ikibunda. Ninjoro izatumurikira.

Itahuka ryo kuva mu mahanga, no kuva ku ngoyi ya Kagame ryaratangiye. Nitwisuganye twizirike imikandara, mu mahoro dutsinde umwanzi utwica, udusahura, kandi utubuza ubuhumekero mu rwatubyaye.

Tuzahurire i Chicago 11/06/11 twibwirire Kagame ko tumurambiwe kandi umugambi wo kwibohora watangiye neza kandi uzasozwa!

Theogene Rudasingwa
Bethesda, MD
5th June 2011

June 8, 2011   4 Comments

Uko natangiye umuryango Pax uharanira ubwiyunge bw’abanyarwanda – Prudentienne Seward

par Prudentienne Seward.

Data yari umututsi. Yishwe n’abahutu. Umukecuru wanjye yari umuhutu. Yishwe n’abatutsi ba FPR. Ari abishe data ari n’abishe mama, bose ntibari bazi icyo bakora.
Umva Prudentienne asobanura ukuntu yatangiye umuryango Pax uharanira ubwiyunge bw'abanyarwanda

Nitwa Prudentienne Seward, nkaba ndi umunyarwanda wavukiye mu Rwanda, nkaba narageze ino muri iki gihugu muri ’96.
Njyewe ntangira iyi Pax, umuryango wanjye Pax, ni uko nari nararebye ibyo nabayemo muri jenoside, aho naryamye mu bigunda, aho nagiye ku rupfu sinshobore gupfa, ni uko nabonye umukecuru wanjye wari warasohowe mu nzu n’abahutu bakamusenyera ari umuhutu, yagera aho yari yarahungiye abonye FPR ije ati mama shenge. Barangije baramwica. Na bene wabo bose, na mukuru wanjye wari ufite ibikomere barajyana barica.
Njyewe naje kwibaza nsanga ko abo bana bishe uwo mukecuru ntibari bazi icyo bakora. Abana bishe, abantu bishe famille yanjye, ari abahutu bakaza bagasenya bakarimbura ntibari bazi ibyo bakora.

So, ngitangira rero kuvuga nti reka dushinge umuryango wa forgiveness nabitangiye ngeze hano muri iki gihugu aho abantu banshatse bati twakumenye ko uri umunyarwanda, ngwino tuguhoze. Ndagenda mvuze nti ni uku bimeze, nararokotse, ntangira kurira, mvuze nti na mama FPR yaramwishe ati… ati yishwe na accident, ati ibyo byihorere. hein. Non. Ati ibyo byihorere, jya wicecekera. Ati ariko turashaka kuguhoza, ngwino tukujyane ujye ujya kuvuga experience yawe kuri BBC, kuri televiziyo, uvuge, tugufashe… OK! Oh! Urabwira rero umuntu utazi televiziyo icyo aricyo! Nti nzagenda njye ku… Nti oya! Nti forgiveness. Nsubiye inyuma.
Ati ngwino, ati urashaka kwikorera ishyano, ati ibyo bintu bya forgiveness urabivugira iki ko bizanagukorera ishyano. Ngwino tuguhe akazi. Ngwino rwose unave aho ngaho mu mvumba utuye zo muri Kent tukujyane muri Chelsea and Kensington tugushakire inzu nziza.
Hmm! Ok! This is good. I am coming. Ndaje. Ndaje… Nti oya, forgiveness!

Nararwanyijwe, abantu twari kumwe barabarwanyije, ariko twarakomeje na n’ubu turacyariho.
Uyu muryango rero Pax, ndashimira abantu bakomeje kuwitabira nk’uko twarwanyijwe. Ariko uko nabivuze hari icyo twagezeho. Twahuje abantu benshi. Abantu bashoboye kuvugana. Noneho ngize n’Imana mbona namwe muratangiye.
Nidukomereze ahangaha. Ntihazagire umuntu ukubeshya ngo ngwino nguhe akazi ngo ukomeze ujye kwica abantu. Kange kuko muri iki gihugu dufite akazi. Hari Queen watwakiriye ushobora kuduha akazi. Ubu ndakora. Uwampaye akazi narakanze. Ariko ndacyaririmba forgiveness yanjye kuko nzi icyo ivuga.
Ejo bundi abo bana dusabanye imbabazi, barahoberanye, nanjye hari ka hug bampaye. Ha! Numva ndavuze nti good. Numva ikintu cyari ku mutima… nti ya forgiveness yanjye! Naragiye mu nzu yanjye ndaryama, nti ya mvumba y’inzu bambwiraga… iyi niyo Chelsea na Kensington. (Abatazi Chelsea na Kensington ni ahantu muri Londres abakire baba, mbese ni nko kugukura za ntuza harya ngo ni mu gacaca i Kigali bakakujyana mu Kiyovu.) OK. Naryamye mu nzu yanjye ndavuga nti iyi niyo Chelsea na Kensington. Narasinziriye nti intsinzi ni iyi.
So, nimureke rero mwa bagabo mwe mvuge forgiveness, Musonera ayikirize, Rusesabagina ayitambe, ababyeyi mukome amashyi, abagabo muhamirize.

Inkuru bijyanye:

Intsinzi ni ukubabarirana no ukwiyunga kw�abahutu n�abatutsi

June 4, 2011   1 Comment

Intsinzi mu Rwanda yarabonetse

par Prudentienne Seward.

Twaratsinze ubwo dusigaye duhuza abahutu n’abatutsi bakabwizanya ukuri, bagasabana imbabazi – Prudentienne (PAX)
Umva Prudentienne avuga ukuntu noneho intsinzi yabonetse

Twaratsinze ubwo ku tariki ya 19 ejobundi, muri uku kwezi kwa kane, aho bita Edenbridge, muri Kiliziya ya United Reformed Church, aho abanyarwanda biyemeje, abahutu n’abatutsi, baje tukibuka, tugakora misa – mwarabyumvise kuri BBC ababyumva – dukora misa yo gusengera abantu bacu, ari abahutu ari abatutsi bishwe muri jenoside, ari abahutu bishwe mu Rwanda no muri Kongo, bishwe n’abasirikare bamwe ba FPR – kuko iyo mvuga njyewe, ntabwo nemera ko FPR bose ari abishi. Ntabwo nemera ko abahutu bose ari abishi. Icyo nicyo nshobora kubabwira.

So, twarabibutse. Iyo yari intsinzi.
Abana b’abasirikare bari muri FPR barahaguruka bati “we are sorry. we are sorry kubera ko abahutu barapfuye bishwe na group twarimo; ibyo bintu ntitwashoboye kubihagarika ariko we are sorry, kandi tuzakomeza kugera igihe abantu bazabona justice.’
Abahutu nabo bati ‘we are sorry, abatutsi bapfuye ntidushobore kubihagarika.

Njyewe najyaga ndira, kubera ko njyewe ndababwiza ukuri, navutse ku bwoko bubiri. Data yari umututsi, mama yari umuhutu. Umuryango wanjye wose warasibye. Warishwe ku mpande zose. Najyaga mvuga uko byangendekeye abantu bakavuga bati ‘Prudentienne kuki… nta n’ubwo wigeze urokoka; nta n’uwigeze akwicira wundi. Kuki iyo uvuga ibintu byawe utarira?’ Ntabwo nshobora kukurira imbere kuko nzi y’uko amarira yanjye ari bugwe mu kanwa kawe ukamira. Nzi aho nzaririra. Urambwira ngo ndire, ndirishe ijisho rimwe sinkavuge ko FPR yanyiciye, abasirikare bake ba FPR banyiciye, ukambwira ngo ninceceke, ngo nimvuge ko ari abahutu bishe gusa. Urimo urambwira ko ndiza ijisho rimwe irindi rigasigara? No!

Uyu munsi nshobora kurira. Nshobora kuririra imbere yanyu ubwo munyemereye ko muri abahutu n’abatutsi, kuko nzi ko agwa mu ntoki zanyu mukayahanagura. So, uyu ni umunsi wanjye wo kurira.
[Bakomye amashyi...]

Yee! Ku byerekeye rero forgiveness, iyo nirirwa ncuruza. Nzayicuruza kandi nzayibuka. Kugeza mfuye, nzayiharanira. Nzaharanira ko abanyarwanda bazongera gukundana, abanyarwanda navukiyemo, abanyarwanda nabonye bari abantu bafashanya, bahingirana ubudehe, iki… ubukwe… ariko confusion yatumye (mumbabarire kuko njyewe ndashyiramo n’icyongereza n’ubwo nacyigiye ku muhanda, ariko… kiragenda kizamo!) ibibazo by’abanyarwanda nk’uko aba bagabo babivuze, za ’59 za mirongo ingahe, ubutegetsi buhindurana, twe abanyarwanda… abari ku butegetsi bagombaga guhirikana ariko twe ntibabidushyiremo ngo twicane. Kuki twemeye kwicana? Ni ibintu badushyizemo nabo ubwabo batazi ibyo bakora. Hein? Ngo nimwicane, ngo Habyarimana yapfuye. Ngo nimwicane ngo hari abatutsi ngo bari barategetse igihugu ngo bakoze ibibi! Abatutsi ndabazi. Abatutsi wowe urabazi? Abo bahutu ba ’59, bakoze ’59 revolusiyo, turabazi? Ugiye gufata umunyenduga uramwishe ngo ni umunyenduga! Ufashe umukiga noneho ngo ni umukiga! Nari mfite inshuti z’abakiga twuzuraga.

Ibyo bintu rero ni ikintu abanyarwanda aho bari hose bumva ko nta muhutu wigeze yanga umututsi, nta mututsi wigeze yanga umuhutu. Ariko ni ibintu bimeze nka shitani yashoboye kuduhumya amaso turicana. Abana bacu bari mu ishyamba. Bariho barabahiga nk’aho ari ibikoko. Abana bari mu ngo bakunzwe, bafite familles, abana batari bazi no kwica inkoko, bakabashora mu bwicanyi, bakaba babaho nk’ibikoko biri mu ishyamba! Abana bacu ba FPR, abatutsi yenda n’abahutu, bashyize mu bwicanyi bakaza bakica!

Nimuhaguruke. Mufungure amaboko. Mufungure amaboko n’imiryango, mwemere muvuge muti: ‘abanyarwanda ntacyo twapfaga, tugiye guharanira ko abanyarwanda bagaruka mu gihugu cyabo tukongera tukabana’.
Mwibaze ko igihe umunyarwanda azaba akivuga ngo hari umwanzi, yita umwanzi umunyarwanda nkawe, icyo ni ikibazo dufite. Wimpa akazi ngo ni uko ushaka ko nceceka kuvuga ukuri! No!

Ubwo rero nari nateguye akantu ko kuvuga kuri reconciliation na forgiveness ariko Condo yabinkoreye, yabibabwiye mwabyiyumviye. Forgiveness ni ikintu umuntu ubwe… biva ku muntu ku giti cye. Sinshobora no kubisobanura kuko ni ikintu wowe ubwawe witekerereza. Ntushobora kuza ngo umbwire ngo ndaguha amafaranga ngo ubabarire. No!

Inkuru bifitanye isano:

Intsinzi ni ukubabarirana no ukwiyunga kw�abahutu n�abatutsi

June 3, 2011   2 Comments

Intsinzi ni ukubabarirana no ukwiyunga kw’abahutu n’abatutsi

par Prudentienne Seward (PAX)

Naravugaga nti ‘ni gute nzongera kubona abahutu n’abatutsi bicaranye?’
Umva Prudentienne asobanura iby'ukubabarirana n'ubwiyunge bw'abanyarwanda

Nitwa Prudentienne Seward, nkaba ndi umunyarwanda wavukiye mu Rwanda, nkaba narageze ino muri iki gihugu muri ’96.
Mu mazina yanjye bakunda kunyita bamwe iyo bambonye, ahubwo sinzi impamvu mutanasetse, baravuga bati ‘nguwo Nyiragasaku, nguwo arahise; nguwo wa wundi wirirwa acuruza forgiveness’.
Yes! Uyu munsi njye kuyibacuruzaho; ariko noneho sinkiyicuruza. Ndashaka kubabaza akabazo kamwe mwa bantu mwe: Umuhutu ni nde hano? Hari umuhutu ushobora kuzamura agatoki akabyemera ati ndi umuhutu? [bashyira intoke hejuru...]

Murakoze.
Hari umututsi ushobora kwemera ati ndi umututsi?
[bashyira intoke hejuru...]

Thank you.
Bamwe rero bavuze intsinzi, babyinnye batarayibona. Ni njye watsinze. Kuko iyo nirirwa mvuga ngo reconciliation na forgiveness – kubabarira no kwiyunga – ni inzozi narose ndi mu mwobo aho nari ndi muri jenoside; ni inzozi narose umuntu afashe impiri agiye kunyica, mubajije nti uranyicira iki? Uri umututsi… ndakwicira ko uri umututsi.
Umututsi yagutwaye iki? Ntabwo mbizi.

Izo nzozi narazirose ndavuga nti… Uko nahavuye ni birebire, ariko nahisemo kubabarira. So, uyu munsi rero natsinze. Icyo nashakaga ni uko… naravugaga nti ‘ni gute nzongera kubona abahutu n’abatutsi bicaranye?’ Twabigezeho!
[Amashyi...]

Twabigezeho, kuko, mwicaye hano mwese hamwe kubera ko mwabonye aho ukuri kuri. Abatutsi n’abahutu ntibigeze bangana. Abatutsi n’abahutu barakundanye kugeza aho abahutu badukijije turiho twirukankanwa. Abatutsi n’abahutu barakundanye kugeza ubwo umututsi yasanze umuhutu arimo yicwa n’abasirikare bamwe ba FPR agahaguruka akavuza induru ati ‘abo bantu urabahora iki?’ N’ubu bashobora guhaguruka bakabyemera!

So, twaratsinze rero kandi tuzabigeraho. Tuzongera duhindure abanyarwanda: abari mu ishyamba, abari muri za gereza, tuzabagarura bongere badusubiremo, basabe imbabazi cyangwa natwe tuzibahe, dufungure imiryango, bamenye ko turi ready kubakira. Ariko ntawe ugiye kubakoresha ngo ngwino nguhe akazi ariko ngo uceceke. Iyo ntabwo ari forgiveness. Ntabwo ari reconciliation.

Intsinzi twayigezeho. Ubwo abahutu bamwe birirwa barira bati ‘nta na jenoside yabaye’. Kubera iki bavuga ko nta jenoside, batayemera? Ni ukubera ko badashobora kuvugwa. Barishwe. ariko ntawe ushobora kuvuga ngo narishwe kuko azi ko ari bufungwe, ari bwicwe, agire ate? Nta muhutu ushobora kubona Remembrance Day. Kuko ari umuhutu. Abatutsi ntibashobora kuza hano ngo batange ubuhamya bwabo, uko barokotse n’umuhutu wabakijije, kubera iki? Kuko baracyafatiwe. Amarira yabo barayarira akagwa mu kanwa k’ingona. Hein! Barayarira akagwa mu kanwa k’ingona. Ariko ayanjye narayakumiriye. Ndababwira aho nzayaririra.

June 2, 2011   4 Comments